การรับรู้เรื่องราวเกี่ยวกับพุทธศาสนา ไม่ว่าจะเป็นเด็ก เยาวชน หรือบุคคลทั่วไป ที่ได้ชื่อว่านับถือศาสนาพุทธนั้น ดูเหมือนจะมีอยู่เพียงสองส่วนใหญ่ ๆ หนึ่งคือ ในส่วนของพุทธประวัติ กับสองคือพระธรรมคำสอน ซึ่งในส่วนของพุทธประวัตินั้น จะสอนกันจริง ๆ ก็เฉพาะกับเด็ก ๆ นอกนั้นก็มักจะปรากฏอยู่ในภาพงานจิตรกรรมฝาผนัง ซึ่งดำเนินเรื่องราวไปอย่างกว้าง ๆ นับแต่ประสูติ ตรัสรู้ ปฐมเทศนา และปรินิพพานเป็นที่สุด
เรารับรู้พุทธประวัติในภาพรวมอย่างนี้ จนกระทั่งนานเข้า ก็ทำให้ไม่ทันคิดว่ายังมีบุคคลอีกเป็นจำนวนมากที่รายล้อมพระองค์อยู่ แต่ถูกความกระชับในการบอกกล่าวทำให้เรารับรู้เฉพาะผู้ที่มีบทบาทหน้าที่ช่วยเหลือพระพุทธองค์ในการเผยแพร่พระธรรม เช่น อัครสาวกซ้ายขวา คือพระโมคคลานะ พระสาลีบุตร หรืออุบาสก อุบาสิกา อย่างอนาถบิณฑิกเศรษฐี และนางสุชาดา โดยลืมไปว่ายังมีอีกชีวิตหนึ่งที่เฝ้าติดตามพระพุทธองค์มานานแสนนานนับหมื่นอสงไขแสนมหากัป มีส่วนสำคัญในการหนุนเนื่องพระบารมีของพระพุทธองค์ในทุกชาติทุกภพ
นั่นคือ พระนางพิมพายโสธรา
แต่ทำไมเรื่องราวของพระนางพิมพาจึงดูเหมือนจะหายไปจากการรับรู้ของชาวพุทธ ในขณะที่ภาพซึ่งเห็นกันเจนตาก็คือภาพที่พระนางนอนกอดราหูพระโอรสในขณะที่เจ้าชายสิทธะเสด็จหนีออกจากวัง หรือถ้าจะมีอีก ก็เป็นตอนที่พระนางบอกให้พระโอรสขอสมบัติจากพระพุทธองค์ หรือเรากำลังละเลยสิ่งที่สำคัญที่สุดในส่วนที่สำคัญที่สุดส่วนหนึ่งแห่งชีวิตของพระพุทธองค์ ไม่ว่าจะในฐานะของพระมเหสี และในฐานะของพระราชมารดา หรือพูดอย่างชาวบ้านก็คือในฐานะของ “เมีย” และในฐานะของ “แม่”
ดูเถิดว่าในชาติเก่าภพก่อนนั้นที่เรารับรู้มากที่สุดก็ตอนที่พระพุทธองค์เสวยพระชาติเป็นพระเวสสันดร ที่ยามเมื่ออยู่ป่า ใครเล่าเฝ้าติดตามและคอยรับใช้อย่างยากลำบากโดยไม่เห็นแก่ความสุขส่วนตน เพื่อที่พระพุทธองค์จะได้มีเวลาบำเพ็ญบารมี และในความเป็นแม่ พระนางจะโหยไห้ราวหัวใจจะแตกสลายขนาดไหนยามเมื่อต้องพรากจาก “ลูก” เมื่อพระเวสสันดรยกให้เป็นทานแก่ชูชก แทบจะไม่ต่างกันเลยกับภพที่เกิดเป็นพระนางพิมพา เพียงแต่เรามักลืมมองในจุดนี้
พระนางพิมพาฉบับนี้แม้จะถูกนำเสนอในรูปแบบของการ์ตูน ก็เพียงเพื่อง่ายต่อการรับรู้เข้าใจ แต่มุมมองแห่งเรื่องราวที่นำเสนอกลับให้ภาพที่เด่นชัด และเป็นรูปธรรมอย่างที่ไม่เคยปรากฏมาก่อน
